Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie - historia i pamiątki związane z obozem przejściowym w Pruszkowie. Odkryj przeszłość miasta i okolic.

Są chwile kiedy wstrzymujemy oddech, a wypowiedzenie każdego słowa wydaje się zbyt głośne i kompletnie nie na miejscu. Tak właśnie jest po przekroczeniu progu muzeum w Pruszkowie, gdzie w czasie II wojny światowej działał obóz przejściowy.

Wciąż tak naprawdę stosunkowo niewiele osób o wie o istnieniu muzeum „Dulag 121” w podwarszawskim Pruszkowie, a chcąc dobrze poznać wojenną historię stolicy i okolic, to punkt obowiązkowy na liście miejsc do odwiedzenia.

Co to takiego „Dulag 121”? To nic innego jak skrót od niemieckiego Durchgangslager 121. Tak właśnie nazwany został niemiecki obóz przejściowy, utworzony na terenach po Warsztatach Kolejowych, do którego od 6 sierpnia 1944 roku trafiali mieszkańcy Warszawy wypędzeni podczas Powstania Warszawskiego i tuż po nim. To miejsce katorgi działało do 16 stycznia 1945 r. Jak podaje pruszkowskie muzeum, w ciągu pięciu miesięcy istnienia, według różnych szacunków, przeszło przez niego od 340 tys. do 650 tys. warszawiaków oraz mieszkańców podwarszawskich miejscowości, z czego od 60 tys. do 70 tys. trafiło do obozów koncentracyjnych.

– „Główną funkcją obozu było pozyskanie spośród wypędzonych jak największej liczby osób zdolnych do przymusowej pracy na terenie III Rzeszy. Osoby, które uznano za niezdolne do pracy, transportowano do wsi i miejscowości na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Okresowo Dulag 121 pełnił też rolę obozu jenieckiego. Dzięki temu, że w obozie pracował polski personel, od kilkudziesięciu nawet do 100 tys. osób udało się uratować od wywózki w nieznane – czytamy na stronie Muzeum Dulag 121.

Ku pamięci wszystkich pomordowanych i katowanych w tym miejscu, przed laty w Pruszkowie zostało otwarte muzeum, w którym dzisiaj można zobaczyć pamiątki po warszawiakach, a także ich oprawcach. Muzeum jest narracyjne, a to oznacza, że jego najważniejszą część stanowią relacje byłych więźniów, jest 40 oryginalnych nagrań audio, które można odsłuchać w czasie zwiedzania.

Jak znaleźć muzeum? 

ul. 3 Maja 8a,
05-800 Pruszków
tel.: (22) 758 86 63,
kom: 574-479-547
[email protected]