Kto budował grobowiec pierwszego Prezydenta II RP Gabriela Narutowicza?

W grudniu mija kolejna 98 rocznica tragicznej śmierci pierwszego Prezydenta II RP. Gabriel Narutowicz został zastrzelony w zamachu kilka dni po swoim zaprzysiężeniu na urząd prezydenta w 1922 r. w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Sprawcą mordu był prawicowy fanatyk, który jak sam wyznał przed sądem - ustroju demokracji parlamentarnej nienawidził i swym czynem chciał wybawić kraj "od socjalistów i żydowskiej tyranii".

Wiadomo powszechnie, że Narutowicz został pochowany w podziemiach Katedry św. Jana w Warszawie. Ale chyba nikt nie nie pamięta albo nawet nie wie, kto prowadził prace budowlane jego grobowca. Nad całością projektu czuwał "Komitet Uczczenia Pamięci Pierwszego Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej śp. Gabriela Narutowicza" na którego czele stał Aleksander Babiański, działacz społeczny i polityczny, rzecznik pojednania z mniejszościami narodowymi, współpracy z organizacjami litewskimi, białoruskimi, ukraińskimi i żydowskimi.

Roboty w podziemiach katedralnych wykonał Wiktor Michna, postać kompletnie nieznana i dlatego przy okazji rocznicy śmierci Gabriela Narutowicza, warto o niej wspomnieć. Michna urodził się w 1899r. we wsi Starachomin koło Stoczka Łukowskiego. Jako uczeń gimnazjum wstąpił w 1915r. do Polskiej Organizacji Wojskowej. Następnie walczył w Legionach, brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej, kończąc służbę liniową w stopniu sierżanta z orderem "Krzyża Walecznych". Od kwietnia 1922r. podjął pracę w II Oddziale Sztabu Generalnego WP w charakterze urzędnika cywilnego w referacie ówczesnego kapitana Tadeusza Puszczyńskiego, dowódcy grupy dywersyjnej Wawelberg, działającej na rzecz III Powstania Śląskiego. Z tej posady zrezygnował na jesieni i od 1 listopada 1922r. i zatrudnił się w biurze techniczno - budowlanym inżyniera Cywińskiego na warszawskiej Pradze przy ulicy Strzeleckiej 4. Tam pracował do 1931r w charakterze technika. Z dokumentu "Komitetu Uczczenia Pamięci" wynika również, że oprócz prac budowlanych związanych z grobowcem w katedrze, Michna montował na elewacji Domu Techników w Warszawie tablicę pamiątkową poświęconą pierwszemu Prezydentowi II RP. Nie znane są bliżej losy Wiktora Michny po wybuchu wojny. Wiadomo tylko, że w styczniu 1939r. został powołany do odbycia ćwiczeń wojskowych w 21 Warszawskim Pułku Piechoty. W bazie Muzeum Powstania Warszawskiego Michna figuruje jako żołnierz AK, przydzielony do Komendy Placu Warszawa-Południe, pseudonim "Witek".

Krzyż mieliście na piersi, a brauning w kieszeni.

Z Bogiem byli w sojuszu, a z mordercą w pakcie,

Wy, w chichocie zastygli, bladzi, przestraszeni,

Chodźcie, głupcy, do okien - i patrzcie! i patrzcie!

Julian Tuwim, fragment wiersza "Pogrzeb prezydenta Narutowicza.

Jerzy Woźniak