Odmrażanie gospodarki

Powoli większość krajów przeżywających epidemię Covid 19 poluzowuje restrykcje nałożone na społeczeństwo. Wyraźnie widać, że sprostanie dwóm egzystencjonalnym zagrożeniom jakim jest z jednej strony system publicznej opieki zdrowotnej a z drugiej strony gospodarka, jest niezwykle trudne dla każdego kraju. Trudno sobie wyobrazić zamknięcie gospodarki przez 12 – 18 miesięcy. Równie trudno jest zaakceptować kolejne kilka miesięcy dystansu społecznego. Tak więc potrzebna jest zintegrowana strategia, która będzie odpowiedzią na obydwa wyzwania egzystencjonalne i pozwoli kontrolować chorobę przy otwartej i działającej gospodarce. Widzimy że w wielu krajach liczba zachorowań nie zmniejsza się, a nawet rośnie. Kraje stosują zróżnicowane metody walki z wirusem. Niektóre zachowują się tak, jakby wirusa nie było, niektóre próbują osiągną tzw. odporność stada a jeszcze inne preferują różne ograniczenia, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby.

Wobec tego, co może być alternatywą dla dystansu społecznego? Zdajemy sobie sprawę z tego, że gospodarka jest fundamentem dla zdrowego społeczeństwa. W jaki sposób pogodzić odmrażanie gospodarki z kontrolą zachorowań? Oczywiście spłaszczenie krzywej wzrostu zachorowań jest dla kraju sygnałem, że zastosowane środki do walki z wirusem przynoszą efekty, ale istnieje obawa że dynamika wzrostowa może powrócić ponieważ około 20-30% ludzi przechodzi to bezobjawowo i może nieświadomie transmitować wirusa na inne osoby. Zgodnie z tym co mówią naukowcy i doświadczeni epidemiolodzy jedyną alternatywą dla dystansu społecznego i dotychczas stosowanych ograniczeń jest masowe zastosowanie testów połączone z indywidualną kwarantanną. Dotychczasowa kwarantanna zbiorowa musi być zastąpiona indywidualną. Aby tak się stało muszą być wprowadzone masowe testy na jak największej populacji. Masowe testy to nie kilkanaście tysięcy dziennie, a co najmniej kilkaset tysięcy dziennie, a nawet milion. Osoby z pozytywnym wynikiem powinny być kierowane na indywidualną kwarantannę.

W Polsce ciągle testujemy za mało – ok. 7.000 testów na 1 mln mieszkańców, podczas gdy Hiszpania około 20.000 testów, Włochy i Szwajcaria ponad 26.000 a Portugalia ponad 30.000. Oczywiście w przypadku masowych testów ważne jest zarządzanie i administrowanie testami. Za pomocą testów powinny być identyfikowane osoby z pozytywnym wynikiem, a następnie powinno być zastosowane śledzenie kontaktów lub ostrzeżeń o kontaktach. W zależności od poziomu skuteczności strategii śledzenia kontaktów i ostrzegania o kontaktach można zmniejszyć liczby zachorowań. Poziom skuteczności zależy od zastosowanych metod administrowania. W krajach azjatyckich zastosowano technologie informatyczne. W Chinach i Singapurze telefony wyposażone są w aplikacje, które kontaktują się między sobą i są połączone z centralnym serwerem, który zbiera informacje. Gdy ktoś przejdzie pozytywny test , telefon kontaktuje się z innymi telefonami z którymi był w pobliżu w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Ostrzega tych ludzi że muszą przejść test. System jest zarządzany centralnie. W innych krajach stosuje się rozwiązania peer-to-peer, które bardziej chronią prywatność osób. Telefony wyposażone są w aplikacje, które pozwalają połączyć się z innym telefonem w pobliżu i wysłać zaszyfrowany token, który potwierdza połączenie, ale nie wysyła informacji do centralnego serwera. Ale jeżeli ktoś w ciągu kilku tygodni potwierdzi pozytywny wynik testu, telefon skontaktuje się ze wszystkimi z którymi wymienił token sygnalizując że jeden z kontaktów ma wynik testu pozytywny, a to wymaga testu i ewentualnej kwarantanny. Po trzech, czterech tygodniach tokeny wygasają.

W tym wszystkim krytyczne jest aby testy były bezpłatne. W krajach europejskich zastosowanie technologii do takich rozwiązań jest bardziej złożone chociażby ze względu na RODO. W związku z tym zastosowanie telefonów do takich rozwiązań musi być bardzo przemyślane w warstwie prawnej i ochrony informacji zdrowotnych, a także w kwestii swobód demokratycznych. Czy ludzie zgodzą się w demokratycznym świecie na posiadanie takich aplikacji i będą je stosować? Być może społeczeństwo będzie musiało dokonywać wyboru? Dotychczasowe doświadczenia w walce z epidemią wskazują że najważniejszym segmentem ludzi do testowania są pracownicy medyczni w szpitalach, laboratoriach, przychodniach – lekarze, pielęgniarki, personel pomocniczy, którzy na co dzień stykają się z zakażonymi pacjentami oraz służby pierwszego reagowania. Zakłócenie dyspozycyjności pracowników służby zdrowia jest newralgicznym problemem w walce z rozpowszechnianiem się wirusa w społeczeństwie. Jeżeli wiedzielibyśmy że wszyscy ludzie z sektora ochrony zdrowia są przetestowani z wynikiem negatywnym, a ci którzy mają wynik pozytywny są w kwarantannie, to pozwoliłoby ustabilizować infrastrukturę naszej opieki zdrowotnej. Po ustabilizowaniu tego sektora można by przejść do innych krytycznych i niezbędnych grup pracowników aby systematycznie eliminować transmisję wirusa między ludźmi.

Zarządzanie masowymi testami musi być ściśle zintegrowane z systemem monitoringu kontaktów aby mogło być skuteczną alternatywą dla dystansu społecznego. Dzięki technologii część społeczeństwa uniezależniła się od wprowadzonych ograniczeń. Dzisiaj naukowcy mogą pracować niezależnie od granic wykorzystując technologie informatyczne. Ta społeczność rozwija swoje wzajemne kontakty i istotnie przyczynia się do rozwiązywania zagadnień naukowych i medycznych , które trapią dzisiejszy świat.

Także wiele innych grup zawodowych dobrze radzi sobie stosując nowoczesne technologie pracy zdalnej, czy pracy grupowej także na odległość. Chyba najtrudniejszym elementem tego procesu będzie podróżowanie, zwłaszcza loty międzynarodowe. Ta praktyka dopiero jest konstruowana, chociaż linie Emirates otrzymały zezwolenia na przewóz pasażerów na wybranych trasach. Od poniedziałku, 6 kwietnia, pierwsze loty wystartowały z Dubaju do Londynu (Heathrow), Frankfurtu, Paryża, Brukseli i Zurychu. Takim przykładem może być też Hongkong. Każdy kto przyjeżdża do Hongkongu na dłużej niż dwa tygodnie musi przejść 14 dniową kwarantannę. Natomiast Ci którzy przyjeżdżają na krótszy okres czasu, muszą zostać przetestowani i są włączani do systemu monitorowania w czasie pobytu w Hongkongu. Wiele krajów pracuje obecnie nad koncepcją rozwiązania problemu podróżowania, ale musi to być wkomponowane w strategię wychodzenia gospodarki z izolacji i powinno być zintegrowane z działaniami innych krajów chociaż by w ramach Unii Europejskiej. Kompletny plan odmrażania gospodarki musi zapewnić nam że gospodarka i społeczeństwo będą odporne na pandemię.