Reklama

Wielka Synagoga powróciła na plac Bankowy

29/09/2020 07:03

W dniu 26 września, Warszawa upamiętniła otwarcie Wielkiej Synagogi na Tłomackiem, oddając jednocześnie hołd zgładzonej żydowskiej społeczności oraz stając w obronie wszystkich mniejszości, które doświadczają obecnie przemocy.

Wielka Synagoga, zburzona przez Niemców po upadku powstania w getcie warszawskim, po raz trzeci została symbolicznie odbudowana - obrazem, dźwiękiem i emocjami. Multimedialne wydarzenie według koncepcji artystki Gabi von Seltmann uczciło 142. rocznicę otwarcia Wielkiej Synagogi.

Nie wolno być obojętnym wobec zła i nienawiści. Mamy obowiązek reagować. Naszym projektem nawiązujemy do obecnej rzeczywistości, dedykując go wszystkim mniejszościom, które ucierpiały i nadal cierpią prześladowania. Niech zagłada żydowskiej społeczności nie będzie daremna! – mówi pomysłodawczyni projektu.

Odbudowana obrazem, dźwiękiem i emocjami synagoga pojawiła się na ścianie zajmującego jej miejsce Błękitnego Wieżowca. Z archiwalnego nagrania goście wydarzenia usłyszeli śpiew kantora tej synagogi, Gerszona Siroty, który zginął w warszawskim getcie, a fragmenty wiersza Bashert / Przeznaczenie przeczytała autorka, Irena Klepfisz, córka Michała Klepfisza – żołnierza Żydowskiej Organizacji Bojowej.

Historia

Wielka Synagoga zbudowana przy ul. Tłomackie 7 była jedną z najwspanialszych polskich budowli wzniesionych w XIX wieku. Jej uroczyste otwarcie odbyło się 26 września 1878 roku w święto Rosz ha-Szana. Podczas ceremonii rabin Izaak Cylklow przywitał rosyjskiego namiestnika hr. Pawła Kotzebue nie w języku rosyjskim, hebrajskim czy jidysz, lecz w polskim, co odebrano jako zgodę na wygłaszanie kazań w tym języku, gdyż ten ostatni nie zaprotestował. Wieczne światło przed Aron ha-kodesz zapalił Henryk Natanson. W czasie II wojny światowej budowla była sukcesywnie niszczona przez hitlerowskich okupantów. Ostatecznie Wielka została wysadzona w powietrze 16 maja 1943 roku, co było ostatnim aktem zniszczenia dzielnicy żydowskiej przez Niemców.