Czy świat wyciągnie wnioski z epidemii COVID 19?

Epidemia COVID – 19 dotknęła cały świat, począwszy od Azji, poprzez Europę i obie Ameryki. Cios zadany ludziom przez wirusa jest bardzo bolesny. Dzisiaj liczymy ilość infekcji, zgonów, wyzdrowień i widzimy jak trudno jest pokonać tego niewidzialnego wroga. Gospodarka całego świata odczuwa boleśnie różne ograniczenia wynikające ze strategii walki z epidemią. Znaczna część aktywności ludzkiej została wstrzymana. Straty w gospodarce odbiją się na społeczeństwie, co spowoduje spadek poziomu życia ludzi, szczególnie w mniej zamożnych krajach.

Globalny charakter tej epidemii powinien spowodować refleksję nie tylko wśród dotkniętych tą chorobą, ale przede wszystkim wśród polityków i ludzi odpowiedzialnych za kreowanie światowego rozwoju społecznego i gospodarczego. Bezpieczeństwo społeczeństwa, a szczególnie w ochronie zdrowia powinno stać się priorytetem dla liderów odpowiedzialnych za kształtowanie procesów społecznych i gospodarczych. Autorytety z dziedziny nauki, ochrony zdrowia sygnalizują, że takie i podobne epidemie będą zdarzać się w przyszłości. Do tej pory nie udało się wyeliminować zagrożeń co roku występujących w różnych częściach globu , takich jak SARS , MERS, czy chociażby ptasia grypa. Te wirusy pochodzą od zwierząt. Są trudne do wyeliminowania ponieważ dotyczą pełnego rezerwuaru zwierząt. Dobrym przykładem jest ptasia grypa, którą można zlikwidować u zwierząt hodowlanych, indyków, kaczek, ale wraca co roku ponieważ jest przenoszona przez dzikie ptactwo.

W przypadku wirusów takich jak Covid – 19 nie ma łatwego sposobu zapanowania nad nim i likwidacji. Przenoszą go ludzie, którzy coraz częściej i szybciej przemieszczają się po całym świecie. COVID-19 najprawdopodobniej przeniósł się ze zwierząt na ludzi na targu dzikich zwierząt w Wuhan w Chinach, ale został rozpowszechniony przez ludzi. Istnieje uzasadniona obawa, ze nie jest to ostatnia epidemia z jaką przyszło zmierzyć się nam. Jest wysoce wiarygodne, że podobne epidemie będą nas gnębiły także w przyszłości. Właściwie mamy to pewne. Jest to wynikiem sposobu, w jaki ludzie wchodzą w interakcje z naszą planetą. Ekspansja człowieka i dokonywane wybory doprowadzają do wybuchów epidemii. Częściowo dotyczy to zmian klimatu i sposobu, w jaki ocieplający się klimat czyni świat bardziej gościnnym dla wirusów i bakterii. Ale dotyczy to także sposobu, w jaki pchamy się w ostatnie dzikie przestrzenie na naszej planecie. Kiedy palimy, a następnie oramy las deszczowy Amazonii aby mieć tanią ziemie pod uprawę lub hodowlę bydła. Kiedy afrykańskie drzewa i krzaki zamieniane są w farmy, a w Chinach urządza się polowania na dzikie zwierzęta, co doprowadza do ich wyginięcia. Tym samym ludzie spotykają się z populacjami dzikiej przyrody z którymi nigdy wcześniej nie mieli kontaktu. A te populacje mają nowe rodzaje chorób: bakterie, wirusy, rzeczy, na które nie jesteśmy gotowi. W szczególności nietoperze mają talent do przyjmowania chorób, które mogą zarazić ludzi, ale nie są jedyne, które to robią. Tak długo, jak będziemy niszczyć dziką przyrodę i wydzierać ją nieznanym nam populacjom, coraz bardziej zajmować miejsca, które były nam niedostępne, epidemie będą nadchodzić.

Jednocześnie widzimy jak trudno jest powstrzymać epidemie poprzez kwarantannę, ograniczenia podróży czy ograniczenia kontaktów i odległości między ludźmi. Decydująca jest także szybkość wprowadzenia ograniczeń, czemu nie sprzyja często początkowy brak wyraźnych objawów choroby u ludzi. Ludzie chodzą z tym wirusem, nie wykazując żadnych oznak. Nie zostają poddani kwarantannie. Nikt nie wie, że potrzebują kwarantanny. Istnieją także realne wysokie koszty ograniczeń w podróżowaniu i kontaktach międzyludzkich. Może to przynieść niepowetowane straty w gospodarce kraju.

Jak więc skutecznie radzić sobie w zglobalizowanym świecie z różnymi epidemiami? Może mają rację specjaliści od systemów ochrony zdrowia, że najlepszym sposobem aby szybko i skutecznie eliminować epidemię jest zbudowanie globalnego systemu opieki zdrowotnej w celu wspierania podstawowych funkcji opieki zdrowotnej w każdym kraju na świecie, aby wszystkie kraje, nawet ubogie, były w stanie szybko identyfikować i leczyć nowe choroby zakaźne jak się pojawiają. Chiny spotkały się z dużą krytyką za zatajenie i opóźnienie w poinformowaniu WHO i świata o COVID-19. A co byłoby gdyby zdarzyło się to w Czadzie, gdzie jest kilku lekarzy na sto tysięcy mieszkańców? Jeśli naprawdę chcemy spowolnić te epidemie i zminimalizować ich skutki, musimy upewnić się, że każdy kraj na świecie ma zdolność do identyfikowania nowych chorób, leczenia ich i zgłaszania ich, aby można było dzielić się informacjami.

Jak widzimy Covid -19 jest bardzo dużym obciążeniem i testem dla światowego systemu ochrony zdrowia. Okazało się że mamy olbrzymie braki w światowych systemach zaopatrzenia w środki ochrony osobistej dla służby zdrowia, a nawet w ilości łóżek dostępnych na wypadek epidemii. Jeżeli nie ma w magazynach kartonów z zapasami, to wszyscy muszą zamawiać , czekać na wyprodukowanie (najczęściej w Chinach ) i czekać na dostawę. To powoduje, że opóźniamy się w reagowaniu na poszerzanie się epidemii. Gdybyśmy byli dobrze przygotowani na koronawirusa, to w ramach globalnego systemu ochrony zdrowia Chiny mogłyby szybciej wykryć epidemię, zapewnić pomoc i leczyć zarażonych ludzi bez konieczności budowy nowych szpitali. Udostępnialiby też informacje globalnym organom ds. Zdrowia, aby można było przygotować krajowe systemy ochrony zdrowia na rozprzestrzenienie wirusa. Krajowe systemy opieki zdrowotnej byłyby wówczas w stanie zgromadzić potrzebny sprzęt ochronny i przeszkolić pracowników służby zdrowia w zakresie leczenia i kontroli zakażeń. Mielibyśmy prawdziwą informację dla ludzi na całym świecie ze źródeł naukowych i medycznych, a nie spekulacje w mediach społecznościowych. Obecna epidemia jest najlepszym dowodem na to że niezbędne są inwestycje w ochronę zdrowia i naukę. To dotyczy każdego kraju.

Trzeba także inwestować w infrastrukturę zdrowotną i system nadzoru chorób, abyśmy wiedzieli, kiedy pojawią się nowe choroby. Budując systemy opieki zdrowotnej na całym świecie należałoby na nowo zaprojektować i zadbać o wzmocnienie łańcuchów dostaw, aby być gotowym na sytuacje kryzysowe. W krajach słabo rozwiniętych koniecznie należy zadbać o lepszą edukację aby rozpoznanie choroby i pierwsze diagnozy mogły jak najszybciej posłużyć do opracowania skutecznej strategii walki z epidemią. Muszą być wyciągnięte wnioski z lekcji udzielonej światu przez covid-19.