Odbudowa kolei na Ukrainie

Rozmowa o przyszłej infrastrukturze kolejowej Ukrainy wiąże się zarówno z planami jej odbudowy jak dołączenia do zachodniego systemu komunikacyjnego - podkreślali uczestnicy konferencji w Senacie. Jednej z tych debat, które wybiegają w przyszłość i zakładają, jaką rzeczywistość tworzyć, gdy wojna się skończy.

Dla przedsiębiorców, co wiele dni spędzają na wspólnej granicy, komunikacja stanowi główny problem - zauważył w trakcie dyskusji prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej Jacek Piechota.

Zaś jak podkreślił wicemarszałek Senatu Michał Kamiński temat konferencji - infrastruktura na Ukrainie i jej relacja z Europą - tylko z pozoru dotyczy spraw wyłącznie technologicznych. Wojna zapoczątkowana przez Rosję i polityczny proces z związany ze wzmożonym ukraińskim oporem zdecydują, czy zjednoczona Europa i cywilizacja zachodnia, które pozwoliły na zbudowanie trwałego pokoju i dobrobytu, rozszerzą swoje granice na wschód. - Naród ukraiński dziś jak żaden inny krwią a nie w głosowaniu tylko wyraża chęć uczestniczenia w wielkim projekcie, jakim jest integracja europejska - wskazał wicemarszałek Kamiński.    

Szerokie tory, pozostałe po Imperium Rosyjskim, a także czasach ZSRR oznaczają dla Ukrainy realne a nie tylko symboliczne uzależnienie geopolityczne. W rękach Rosji wszystko bowiem jest bronią: od kultury i języka po infrastrukturę właśnie. 

Alternatywę stanowi przyszłe zintegrowanie systemów komunikacyjnych Ukrainy z Zachodem. 

- Wyzwaniem jest włączenie Ukrainy w europejski system kolejowy - zauważył deputowany do europarlamentu Bogusław Liberadzki. - I uwzględnienie jej w europejskich sieciach transportowych. Dżentelmeni o pieniądzach nie rozmawiają. Zwłaszcza wtedy, gdy je mają. My musimy je pozyskać.

Unia Europejska dofinansować może wyłącznie projekty związane z takim rozstawem torów kolejowych, jaki obowiązuje na jej terenie, w żadnym wypadku z szerokimi torami - wskazywano w dyskusji. Wybór okazuje się więc oczywisty.

Pieniądze jak wyliczał ekspert Marcin Liberadzki pochodzić mogą z grantów a także z kredytów Europejskiego Banku Inwestycyjnego, powołanego jeszcze w 1958 r. na mocy Traktatu Rzymskiego. Do dyspozycji są też nowoczesne unijne instrumenty finansowe w tym Fundusz Spójności. Hiszpania korzystała z niego, gdy przyjęła europejską szerokość torów łącząc zresztą ich znormalizowany rozstaw z tradycyjnym w rodzimej sieci kolejowej. 

Artiom Kowaliow, szef podkomitetu komunikacji w Wierchownej Radzie wyraził gotowość dostosowania się przez Ukrainę do wysokich standardów transportu Unii Europejskiej. Ekspert Janusz Zubrzycki rekomendował rozbudowę sieci terminali na wspólnej granicy: wzorem polskich Małaszewicz.  

Eksperci wykazywali, że wcześniej groźbę stanowiły projekty omijające Ukrainę  - na przykład linia z Szanghaju przez Moskwę i Brześć nad Bugiem na zachód Europy. Stajemy przed wyzwaniem jak wytyczać nowe trasy z pominięciem terytorium Rosji - podkreślali. Teraz to Lwów i Kijów połączyć trzeba z miastami Unii Europejskiej. Po 24 lutego br. UE wprowadziła sankcje wobec Rosji dotyczące również infrastruktury i związanej z nią współpracy. 

Tymczasem, na co zwrócił uwagę prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej Jacek Piechota w ekstremalnie trudnych warunkach nasze obroty z Ukrainą... wzrastają. Oczywiście wpływ na to ma związane z wojną zablokowanie ukraińskich portów. Na przyszłość ważne okaże się, żeby Ukraina nie była przesadnie uzależniona od drogi morskiej jeśli chodzi o transport. 

Konferencji w Senacie patronował wicemarszałek Michał Kamiński zaś rolę spiritus movens całego przedsięwzięcia odegrał Marian Przeździecki, przez wiele lat reprezentujący Polskę jako dyplomata w państwach poradzieckich lub działający na Ukrainie jako przedstawiciel naszych firm prywatnych. Wśród gości znaleźli się liczni eksperci, m.in. z Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej. Łączono się też z przedstawicielami ukraińskiej Wierchownej Rady oraz komisji Parlamentu Europejskiego. 

Konkluzja obrad okazała się oczywista: gdy Ukraina zacznie się odbudowywać, bo wojna nie potrwa przecież wiecznie, warto naszego wschodniego sąsiada włączyć do systemu komunikacji Unii Europejskiej. Bo szerokie tory oznaczają nie rozwój lecz uzależnienie.